Judischer Friedhof

Gisteren voor de tweede keer dit Judischer Friedhof bezocht. Het is onthutsend. Een beetje informatie, maar ik laat vooral de beelden spreken.

Dit kerkhof is het oudste ‘relatief rechtstaande’ van Berlijn. De stenen die nog leesbaar zijn geven namen en geboortedata van mensen die in de 18de eeuw het levenslicht zagen. Naar schatting zijn er zo een 22 000 mensen begraven.

Dit kerkhof aan de Schönhauser Allee werd in1827 geopend. In Hamburgerstrasse ligt het alleroudste dat ontstond in 1627 , een jaar nadat de eerste Joodse families uit Wenen aangekomen waren. Van dat eerste staat niets meer overeind, compleet vernietigd door de nazi’s in 43.

Ook hier zijn er zware beschadigingen. Alle metaalopsmukkingen werden verwijderd, grafstenen omvergeduwd. In ’45 werden zelfs vele zerken misbruikt als afweersysteem tegen de pantsers in de omliggende straten.

Het is een hele ervaring hier rond te lopen. Jong geplante boompjes voor graven toen zijn nu grote oude lange zwiepers. Heel de plaats is overdekt met een bed van klimop. Op vele zerken liggen steentjes en kastanjes. Deze traditie kende ik niet. Weet dan ook niet goed waar die vandaan komt. Iemand enig idee?

Voor meer foto’s verwijs ik jullie graag opnieuw naar http://picasaweb.google.be/anneleendecausmaecker/JudischerFriedhofSchonhauserallee#